Ayam berkuah merujuk kepada hidangan ayam yang dimasak dalam kuah atau sos yang banyak, di mana kuah tersebut menjadi komponen utama hidangan. Contoh masakan ayam berkuah termasuklah kari ayam yang dimasak dengan rempah-ratus kari, santan, dan kentang; ayam masak lemak cili api yang dimasak dengan cili api, santan, dan daun limau purut; serta ayam masak merah yang dimasak dengan cili merah kisar, jintan manis, kayu manis, dan asam keping.
Masakan ayam berkuah biasanya melibatkan ayam yang dipotong sesuai dengan saiz hidangan, bahan-bahan rempah, serta bahan-bahan lain seperti sayur-sayuran dan santan, yang kemudiannya dimasak sehingga kuahnya pekat dan ayamnya empuk. Kuah yang terhasil daripada masakan ini dimakan bersama nasi putih.
Resipi Ayam Berkuah
1. Resepi Ayam Kicap Berempah
Bahan-bahan
Bahan Utama
- Ayam secukupnya (potong ikut suka, bersihkan & toskan. Kemudian perap dengan garam, kunyit & chilli powder. Goreng separuh masak dan ketepikan)
- 1 biji bawang holland (potong bulat)
- Secekak daun bawang (potong panjang 2 inci)
- 2 tangkai daun limau purut
- Pes asam jawa
- Cili api
- Kicap pedas Ikhwan
- Sos ABC Lemak Masin
- Kicap Lemak Manis Lejen
- 1 peket besar pes sambal tumis Maggi
- 1 sudu besar gula perang
- Rempah 3 sekawan
- 1 sudu teh ketumbar biji (sangai dulu & tumbuk kasar)
Bahan Tumbuk
- 2 biji bawang besar
- 2 ulas besar bawang putih
- 2 ruas jari halia
- 1 ruas jari lengkuas
- 2 biji kemiri
- 1 sudu teh lada hitam biji
Cara-cara
- Panaskan minyak secukupnya. Tumis rempah 3 sekawan dengan ketumbar biji hingga naik bau. Kemudian masukkan pes sambal tumis MAGGI, tumis hingga garing.
- Masukkan bahan tumbuk, tumis hingga naik bau. Tuangkan kicap satu persatu, kacau rata. Tambahkan sedikit air masak. Biarkan merenih.
- Masukkan ayam yang sudah digoreng, kacau sebati. Kemudian masukkan gula perang & pes asam, kacau sebati. Biarkan ayam sebati dengan bahan tumis.
- Tumis bawang holland hingga layu. Rasakan masin/manis/pedasnya dan laraskan mengikut citarasa.
- Tutup api. Taburkan daun bawang, daun limau purut dan cili api yang telah diketuk.
- Sedia untuk dihidang.
Sumber: Neny Lai Han dari Berkongsi Ilmu Kuih Muih & Masakan (BIKMM)
2. Resepi Ayam Masak Halia Muda
Bahan-bahan
- 5 ketul ayam
- 4 ulas bawang putih (ditumbuk)
- 4 biji bawang kecil (ditumbuk)
- 1 sudu besar lada hitam (ditumbuk)
- 1 biji bawang besar (dihiris)
- 1 biji cili merah buang biji (dihiris)
- 2 tangkai daun bawang (dihiris)
- 3 ketul halia muda (dihiris)
- 1 tangkai serai (diketuk)
- 1 sudu besar pati asam jawa
- 1 buku kiub ayam
- Garam dan gula secukup rasa.
Cara buat Ayam Masak Halia Muda
- Tumis bahan tumbuk dan serai hingga naik bau kemudian masukkan ayam.
- Letak sedikit air dan gaul rata.
- Kemudian masukkan kiub ayam, pati asam jawa dan garam secukup rasa serta sedikit gula.
- Masak ayam hingga masak, bila air sedikit kering masukkan bahan hiris apabiladah layu boleh angkat.
- Kalau ada yang suka berkuah letak air lebih sikit.
- Siap.
Sumber: Asmah Laili dari Berkongsi Ilmu Kuih Muih & Masakan (BIKMM)
3. Resepi Rendang Ayam Tanpa Santan
Bahan-bahan
Bahan A
- Bawang besar 1 biji
- Bawang putih 5 ulas
- Serai sebatang
- Halia seinci
- Lengkuas seinci
- Jintan manis
- Jintan putih
- Cili kering
Bahan B
- Garam
- Gula merah
- Kerisik
- Daun limau purut
- Ayam 3/4 ekor
Cara buat Rendang Ayam Tanpa Santan
- Blendkan semua sekali bahan A.
- Panaskan minyak dan masukkan bahan yang di blend kan tadi.
- Biar sampai pecah minyak dan naik bau.
- Masukkan garam, gula merah, kerisik dan daun limau purut.
- Biarkan sampai sebati sekejap.
- Biarkan sehingga ayam masak.
- Siap untuk di hidangkan.
Sumber: Nor Syafiqah dari Masak Apa Hari Ni (MAHN)
4. Resepi Butter Milk Chicken Berkuah Tanpa Santan
Bahan-bahan
- Isi ayam
- Tepung Bestari
- 2 sudu besar butter/margerin
- Bawang putih
- Daun kari
- Susu cair
- Cili padi
- Susu pekat
- Air
- Garam/gula
Cara buat Butter Milk Chicken Berkuah Tanpa Santan
- Isi ayam yang digaul garam serta sedikit gula disalut tepung Bestari.
- Goreng dan ketepikan.
- Panaskan 2 sudu besar butter/margerin.
- Tumis hirisan bawang putih & daun kari.
- Dah naik bau masukkan 1/2 tin susu cair.
- Dah mendidih masukkan hirisan cili padi.
- Masukkan 2 sudu makan susu pekat.
- Setengah cawan air (jika suka pekat, boleh tambah 1 sudu makan tepung jagung).
- Bila dah mendidih masukkan garam & sikit gula putih.
- Akhir sekali masukkan isi ayam yang digoreng tdi. Tutup api.
Sumber: Nasriah Ramli dari Masak Apa Hari Ni (MAHN)
5. Resepi Ayam Kam Heong Pedas
Resepi ini juga boleh ditukar menggunakan udang, ketam atau sotong.
Bahan-bahan
- 1/2 ekor ayam
- 2 biji bawang besar/holland (dipotong dadu)
- 3 ulas bawang putih (diketuk)
- 3 tangkai daun kari
- 10 tangkai cili padi merah/hijau (dibelah dua)
- 2 sudu makan rempah kari ayam (dibancuh)
- 2-3 sudu sos tiram
- 2-3 sudu sos cili
- 2-3 sudu kicap manis
- Garam dan gula
Cara buat ayam kam heong
- Gaulkan ayam dengan garam dan kunyit. Goreng dan ketepikan.
- Tumiskan bawang besar, bawang putih, daun kari dan cili padi sehingga naik bau dan kekuningan.
- Masukkan rempah kari dan masak sehingga pecah minyak.
- Kemudian, masukkan sos cili, sos tiram dan kicap.
- Perasakan dengan garam dan gula dan masukkan ayam.
- Gaul sebati dan sedia untuk dihidang
Sumber: Ain Ariffin dari Masak Apa Hari Ni
6. Resepi Ayam Masak Blackpepper Cendawan
Bahan-bahan
- Ayam separuh – dipotong
- 1/2 pack cendawan segar – potong
- 4 batang celeri – potong serong (optional)
- Sayur pilihan
- 1 inci halia – dihiris nipis
- 2 biji bawang besar – potong empat
- 5 ulas bawang putih – hiris nipis
- 1 sudu teh serbuk lada hitam
- 1 sudu kecil minyak bijan
- 2 sudu kecil kicap manis
- 2 sudu kecil sos tiram
- 4 sudu besar minyak masak
- Tepung jagung secukupnya sebab nak bagi pekat – bancuh dengan air sampai jadi pes
- Garam dan gula secukup rasa
Cara buat ayam blackpepper cendawan
- Gaulkan ayam dengan garam, sos tiram dan goreng sampai separuh masak. Kemudian angkat dan ketepikan.
- Tumiskan bawang putih dan halia sehingga naik bau dengan menggunakan minyak ayam tadi, kemudian masukkan serbuk lada hitam dan kacau sehingga sebati.
- Kemudian masukkan ayam dan kacau seketika.
- Selepas itu, masukkan pula cendawan, celeri, sayur, minyak bijan, sos tiram dan kicap manis kemudian kacau sehingga cendawan menjadi sedikit layu.
- Tuang sedikit air, agak-agak je, kemudian masukkan sedikit pes tepung jagung supaya kuah menjadi pekat.
- Akhir sekali, perasakan dengan gula dan garam secukupnya.
Sumber: Watie Muhtar dari Masak Apa Hari Ni (MAHN)
7. Resepi Ayam Ungkep Jawa Mudah
Bahan-bahan
- Ayam
- Bawang merah*
- Serai
- Minyak
- Halia*
- Kunyit*
- Cili padi*
- Bawang putih*
- Serbuk jintan putih*
- Serbuk jintan manis*
- Serbuk ketumbar*
- Asam keping
- Garam dan perasa
- Gula
- Daun limau purut
Cara buat ayam ungkep jawa
- Kisar bahan bertanda *.
- Panaskan minyak dan tumis bahan kisar tadi. Masukkan serai yang sudah dititik.
- Apabila bahan tumis sudah pecah minyak, masukkan ayam. Kacau sebati. Boleh tambahkan air kalau nak kuah cair.
- Perasakan dengan garam, perasa dan gula.
Sumber: Yan Azie dari Masak Apa Hari Ni
8. Resepi Paprik Ayam Berkuah Ala Thai Tanpa Santan
Bahan-bahan paprik ayam
- Ayam (dipotong kecil)
- Bawang besar
- 3 ulas bawang putih
- Serai (diketuk)
- Daun limau purut
- 3 biji cili merah
- Lobak
- Bunga kobis
- Kacang panjang
- Timun
- Baby jagung
- 1 sb cili kering kisar
- Sos cili thai
- Sos tiram
- Pes tomyam
- Gula dan garam
- 1 sb tepung jagung
Cara buat Ayam Berkuah Ala Thai Tanpa Santan
- Panaskan sedikit minyak, tumis bawang putih, halia dan cili yang diketuk bersama hirisan bawang besar. Tumis sehingga garing.
- Masukkan cili kering dan sedikit pes tomyam, daun limau purut dan serai yang diketuk, tumis sehingga pecah minyak.
- Masukkan sos cili thai dan sos tiram, kemudian masukkan ayam. Tambahkan air untuk kuah.
- Biarkan ayam betul-betul masak. Masukkan bancuhan tepung jagung dengan air untuk memekatkan kuah.
- Masukkan semua sayur-sayuran dan boleh perasakan dengan garam dan gula mengikut citarasa.
Sumber: HasnieZa Nor dari Masak Apa Hari Ni
Selain Ayam Berkuah, Apa Lagi Masakan Ayam yang Popular?
Selain ayam berkuah, terdapat pelbagai masakan ayam lain yang juga popular di Malaysia seperti goreng berempah, panggang, paprik, kurma dan percik. Antara 5 masakan ayam yang sering menjadi pilihan ramai adalah seperti berikut:
1. Ayam Goreng Berempah
Ayam Goreng Berempah ialah hidangan ayam yang digoreng sehingga garing dan keperangan setelah dimarinasi dengan rempah-ratus seperti serai, kunyit, halia, bawang putih, serbuk ketumbar, dan garam. Ayam goreng berempah mempunyai rasa sedikit pedas dengan serta tekstur yang rangup di bahagian luar dan lembut di bahagian dalam.
2. Ayam Panggang
Ayam Panggang ialah hidangan ayam yang dipanggang di dalam ketuhar atau di atas gril setelah dimarinasi dengan rempah-ratus seperti kunyit, serai, bawang putih, madu, dan kicap. Ayam panggang mempunyai rasa yang manis dengan tekstur yang lembut dan sedikit rangup di bahagian luar.
3. Ayam Paprik
Ayam Paprik ialah hidangan ayam yang dimasak dengan sos paprika yang diperbuat daripada paprika segar, bawang merah, bawang putih, sos tomato, dan rempah-ratus lain. Ayam paprik mempunyai rasa yang sedikit pedas dan masam-manis, serta kuah yang pekat dan sedap. Ia sesuai dihidangkan dengan nasi putih atau roti sebagai hidangan utama.
Ayam Kurma
Ayam Kurma ialah hidangan ayam yang dimasak dengan sos kurma yang kaya dan berkrim, yang diperbuat daripada kurma, krim, bawang merah, bawang putih, dan rempah-ratus seperti jintan manis dan kayu manis.
Ayam Percik
Ayam Percik ialah hidangan ayam yang dipanggang atau dibakar setelah dilumur dengan sos percik yang diperbuat daripada rempah-ratus seperti serai, bawang merah, bawang putih, cili merah, dan santan. Ayam percik mempunyai rasa yang pedas dengan tekstur yang lembut dan sedikit rangup di bahagian luar. Ia merupakan hidangan istimewa dari negeri Kelantan.