Proses Pensijilan Halal di Malaysia

Pensijilan halal di Malaysia merupakan satu proses yang penting dalam memastikan integriti makanan dan produk yang dihasilkan atau diimport ke negara ini. Ia bukan sahaja memberikan keyakinan kepada pengguna Muslim tentang status halal sesuatu produk, tetapi juga menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara.

Malaysia, sebagai sebuah negara yang majoritinya beragama Islam, telah menjadi pelopor dalam pensijilan halal di peringkat global. Artikel ini akan membincangkan sejarah pensijilan halal di Malaysia, proses pensijilan, cabaran yang dihadapi, serta impak ekonomi dan masa depan industri halal di negara ini.

Proses Pensijilan Halal di Malaysia

Terima kasih atas maklumat tambahan. Berikut adalah proses pensijilan halal yang lebih lengkap berdasarkan maklumat asal yang disediakan:

Carta Alir Pensijilan Halal

Kategori Pemohon

Pemohon yang layak memohon Sijil Pengesahan Halal dikategorikan seperti berikut:

1. Pengeluar/pengilang produk (manufacturer/producer)
2. Pengedar/penjual (distributor/trader)
3. Pengeluar sub-kontrak (sub-contract manufacturer)
4. Pembungkusan semula (repacking)
5. Premis makanan (food premise)
6. Rumah sembelih (abattoir/slaughter house)

Proses Permohonan

1. Permohonan Secara Online:

• Permohonan bagi pasaran di peringkat nasional dan antarabangsa hendaklah dibuat terus kepada Hab Halal, JAKIM melalui permohonan secara online.
• Permohonan bagi pasaran tempatan hendaklah dipohon terus kepada JAIN/MAIN yang berkenaan.

1. Kriteria Penolakan Permohonan:

• Syarikat yang mengeluar dan mengedar produk halal dan tidak halal.
• Produk yang tidak halal.
• Bahan semulajadi yang tidak melibatkan sebarang pemerosesan.
• Ubat-ubatan atau produk yang dikategorikan sebagai keluaran farmaseutikal oleh Kementerian Kesihatan Malaysia.
• Pewarna rambut (hair color/hair dye).
• Produk siap diproses (finished processed product) yang dikeluarkan di luar negara.
• Baja dan makanan binatang.

Pengisian Borang Permohonan

Pemohon perlu mengisi borang yang bersesuaian dengan kategori seperti berikut:

1. Produk/Barangan Gunaan
2. Premis Makanan
3. Rumah Sembelih

Dokumen yang Diperlukan

Borang permohonan hendaklah lengkap diisi secara online dengan mengemukakan butiran-butiran yang dikehendaki seperti berikut:

• Profil syarikat.
• Nama dan keterangan produk/menu untuk disahkan.
• Bahan ramuan yang digunakan.
• Nama dan alamat pengeluar/pembekal ramuan.
• Status halal bahan ramuan beserta sijil halal atau spesifikasi produk bagi bahan ramuan kritikal (jika berkaitan).
• Jenis bahan pembungkusan.
• Proses dan prosedur pengeluaran.
• Lain-lain dokumen seperti HACCP, ISO, GHP, GMP, TQM dan sebagainya (Jika ada).
• Peta lokasi premis/kilang.

Penyediaan Fail Khas

Pemohon hendaklah menyediakan fail khas “Sijil Pengesahan Halal” untuk menyimpan dokumen-dokumen berkaitan dan boleh dirujuk apabila pemeriksaan dijalankan ke atas premis tersebut.

Rujukan

Untuk maklumat lanjut, sila rujuk Portal Rasmi Halal Malaysia.

Jika ada sebarang soalan atau memerlukan bantuan lanjut, anda boleh menghubungi pihak JAKIM melalui saluran rasmi yang disediakan di portal tersebut.

Sekiranya ada lagi maklumat yang perlu dimasukkan atau ada perubahan, sila maklumkan.

Sejarah Pensijilan Halal di Malaysia

Pensijilan halal di Malaysia bermula pada tahun 1974 apabila Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) ditubuhkan. Pada awalnya, pensijilan halal hanya tertumpu kepada daging import, terutamanya dari negara-negara yang majoritinya bukan Islam. Walau bagaimanapun, seiring dengan peningkatan kesedaran tentang kepentingan makanan halal, skop pensijilan halal telah diperluaskan kepada produk makanan tempatan, kosmetik, dan farmaseutikal.

Pada tahun 1994, logo halal JAKIM yang kita kenal hari ini telah diperkenalkan. Logo ini menjadi penanda aras bagi pensijilan halal di Malaysia dan diiktiraf di peringkat antarabangsa. Menurut data dari JAKIM, sehingga tahun 2020, terdapat lebih daripada 7,000 syarikat yang telah mendapatkan pensijilan halal di Malaysia, dengan lebih daripada 200,000 produk telah disahkan halal (JAKIM, 2020).

Proses Pensijilan Halal
Proses pensijilan halal di Malaysia melibatkan beberapa langkah yang ketat untuk memastikan integriti produk yang disahkan. Syarikat yang ingin mendapatkan pensijilan halal perlu memohon kepada JAKIM atau Jabatan Agama Islam Negeri (JAIN) yang berkaitan. Permohonan ini melibatkan penyerahan dokumen-dokumen seperti senarai bahan-bahan yang digunakan, carta alir pemprosesan, dan sijil halal bagi bahan-bahan yang diimport.

Setelah permohonan diterima, audit akan dijalankan oleh pegawai yang berkelayakan dari JAKIM atau JAIN. Audit ini melibatkan pemeriksaan di tapak pengeluaran untuk memastikan kepatuhan kepada standard halal Malaysia, MS1500:2019. Standard ini merangkumi aspek-aspek seperti sumber bahan, pemprosesan, pembungkusan, penyimpanan, dan pengangkutan produk.

Sekiranya syarikat lulus audit, sijil halal akan dikeluarkan dan logo halal JAKIM boleh digunakan pada produk tersebut. Sijil halal ini sah untuk tempoh dua tahun dan perlu diperbaharui selepas tamat tempoh tersebut. Sepanjang tempoh sah sijil halal, pemantauan berkala akan dijalankan oleh JAKIM atau JAIN untuk memastikan kepatuhan berterusan kepada standard halal.

Cabaran dalam Pensijilan Halal
Walaupun Malaysia telah menjadi pelopor dalam pensijilan halal, terdapat beberapa cabaran yang perlu dihadapi untuk memastikan integriti sistem pensijilan ini. Antara cabaran utama ialah kekurangan sumber manusia yang berkelayakan untuk menjalankan audit halal. Menurut satu kajian oleh Akademi Pengurusan YaPEIM pada tahun 2018, hanya terdapat 725 auditor halal yang berdaftar dengan JAKIM, berbanding dengan lebih daripada 7,000 syarikat yang mendapatkan pensijilan halal (Mohd Azam, 2018). Kekurangan ini boleh menyebabkan kelewatan dalam proses pensijilan dan pemantauan.

Cabaran lain yang dihadapi ialah isu integriti dalam rantaian bekalan halal. Walaupun sesuatu produk itu telah disahkan halal, risiko pencemaran silang dengan bahan-bahan haram masih wujud dalam proses pengedaran dan penyimpanan. Sebagai contoh, pada tahun 2014, terdapat kontroversi berkaitan dengan penemuan DNA babi dalam produk Cadbury yang telah disahkan halal (Astro Awani, 2014). Isu ini menunjukkan kepentingan pemantauan berterusan dalam rantaian bekalan halal.

Selain itu, pensijilan halal juga berhadapan dengan cabaran dalam konteks globalisasi dan perdagangan antarabangsa. Perbezaan standard dan regulasi halal antara negara boleh menyukarkan proses pensijilan dan pengiktirafan sijil halal merentas sempadan. Inisiatif seperti Standard Halal Global yang dibangunkan oleh Persidangan Negara-negara Islam (OIC) bertujuan untuk menyelaraskan standard halal di peringkat global, tetapi pelaksanaannya masih dalam proses.

Impak Ekonomi Pensijilan Halal
Pensijilan halal bukan sahaja penting dari segi agama dan integriti makanan, tetapi juga mempunyai impak ekonomi yang signifikan. Industri halal global dianggarkan bernilai USD2.3 trilion pada tahun 2018, dengan sektor makanan halal menyumbang kira-kira USD1.3 trilion (Thomson Reuters, 2018). Malaysia, sebagai hub halal global, berada dalam kedudukan yang baik untuk meraih manfaat ekonomi dari pertumbuhan industri ini.

Menurut data dari Perbadanan Pembangunan Industri Halal (HDC), eksport produk halal Malaysia telah meningkat dari RM39.3 bilion pada tahun 2017 kepada RM40.2 bilion pada tahun 2018 (HDC, 2019). Pensijilan halal memainkan peranan penting dalam meningkatkan keyakinan pengguna dan akses pasaran untuk produk Malaysia di negara-negara Islam dan bukan Islam.

Pensijilan halal juga telah menarik pelaburan langsung asing (FDI) ke Malaysia, terutamanya dalam sektor pembuatan makanan dan farmaseutikal. Sebagai contoh, syarikat multinasional seperti Nestlé dan Kellogg’s telah melabur dalam kemudahan pengeluaran halal di Malaysia untuk memenuhi permintaan pasaran halal global. Pelaburan ini telah mewujudkan peluang pekerjaan dan pemindahan teknologi, seterusnya menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara.

Masa Depan Pensijilan Halal di Malaysia
Pensijilan halal di Malaysia dijangka terus berkembang seiring dengan peningkatan permintaan untuk produk halal di peringkat global. Walau bagaimanapun, untuk kekal relevan dan berdaya saing, sistem pensijilan halal di Malaysia perlu berevolusi untuk menangani cabaran-cabaran yang dihadapi.

Antara langkah yang boleh diambil ialah pelaburan dalam teknologi seperti blockchain untuk meningkatkan ketelusan dan kebertanggungjawaban dalam rantaian bekalan halal. Teknologi ini membolehkan penjejakan produk halal dari sumber hingga ke pengguna akhir, mengurangkan risiko pencemaran silang dan penipuan.

Selain itu, kerjasama antarabangsa dalam pensijilan halal juga perlu diperkukuhkan. Malaysia boleh memainkan peranan penting dalam menggalakkan keselarasan standard halal global melalui platform seperti OIC dan Codex Alimentarius Commission. Pengiktirafan sijil halal Malaysia di peringkat antarabangsa akan meningkatkan akses pasaran untuk produk halal negara.

Dalam konteks domestik, usaha berterusan diperlukan untuk meningkatkan kesedaran dan kepatuhan kepada standard halal dalam kalangan industri dan pengguna. Program pendidikan dan latihan untuk pengusaha industri kecil dan sederhana (PKS) boleh membantu meningkatkan kapasiti mereka untuk mendapatkan pensijilan halal dan bersaing di pasaran global.

Kesimpulan
Pensijilan halal di Malaysia telah berkembang dari satu keperluan agama kepada pemacu pertumbuhan ekonomi negara. Sistem pensijilan yang ketat dan diiktiraf di peringkat antarabangsa telah menjadikan Malaysia sebagai hub halal global, menarik pelaburan dan meningkatkan eksport produk halal negara.

Walau bagaimanapun, cabaran-cabaran seperti kekurangan sumber manusia, isu integriti rantaian bekalan, dan perbezaan standard halal global perlu ditangani untuk memastikan kemampanan industri halal di Malaysia. Melalui inovasi teknologi, kerjasama antarabangsa, dan pendidikan berterusan, Malaysia boleh terus menjadi pelopor dalam pensijilan halal dan meraih manfaat ekonomi dari pertumbuhan industri halal global.

Sumber Rujukan:
Astro Awani. (2014). Cadbury Malaysia akui produk tidak halal.
HDC. (2019). HDC Annual Report 2018.
JAKIM. (2020). Statistik Pensijilan Halal JAKIM.
Mohd Azam. (2018). Cabaran pensijilan halal di Malaysia. Akademi Pengurusan YaPEIM.
Thomson Reuters. (2018). State of the Global Islamic Economy Report 2018/19.