Minyak zaitun (olive oil) merupakan minyak sayuran yang diekstrak daripada buah pokok zaitun (Olea europaea) melalui proses mekanikal atau kimia, di mana ia mengandungi komposisi kimia yang unik termasuk 73% asid oleik (asid lemak mono tak tepu), 11% asid linoleik (asid lemak poli tak tepu), 14% asid lemak tepu, serta pelbagai komponen bioaktif seperti polifenol (terutamanya hidroksitirosin dan oleocanthal), vitamin E (alfa-tokoferol), karotenoid, dan squalene.
Terdapat banyak kelebihan minyak zaitun kepada kesihatan seperti mencegah penyakit jantung, mengawal tekanan darah tinggi, mengawal diabetes dan meningkatkan kesihatan otak.
Manfaat Minyak Zaitun (Olive Oil)
Kelebihan Minyak Zaitun
Berikut ialah 12 khasiat utama minyak zaitun untuk kesihatan:
Mencegah Penyakit Jantung
Minyak zaitun kaya dengan asid lemak mono tak tepu yang membantu mengurangkan kolesterol jahat (LDL) dalam badan sambil meningkatkan tahap kolesterol baik (HDL). Penyelidikan menunjukkan bahawa populasi yang mengamalkan diet Mediterranean yang tinggi dengan penggunaan minyak zaitun mempunyai kadar penyakit jantung yang lebih rendah.
Pengambilan minyak zaitun secara tetap juga dapat mengurangkan risiko pembekuan darah dan membantu mengekalkan kesihatan salur darah. Antioksidan dalam minyak zaitun turut membantu mengurangkan keradangan pada dinding salur darah, yang merupakan faktor utama dalam pembentukan plak dan penyakit kardiovaskular.
Mengawal Tekanan Darah Tinggi
Kandungan polifenol dalam minyak zaitun telah terbukti membantu mengawal tekanan darah tinggi secara semula jadi melalui pelbagai mekanisme biologi. Kajian klinikal menunjukkan bahawa pengambilan dua sudu besar minyak zaitun setiap hari boleh membantu menurunkan tekanan darah sistolik dan diastolik.
Kesan positif minyak zaitun terhadap tekanan darah dikaitkan dengan keupayaannya untuk meningkatkan fungsi endotelial dan mengurangkan tekanan oksidatif dalam saluran darah. Pengambilan minyak zaitun secara konsisten boleh membantu mengurangkan pergantungan kepada ubat-ubatan tekanan darah bagi sesetengah pesakit, namun ini perlu dilakukan dengan pantauan dan nasihat profesional perubatan.
Membantu Mengawal Diabetes
Minyak zaitun mempunyai indeks glisemik yang rendah dan membantu mengawal paras gula dalam darah dengan memperlahankan penyerapan glukosa ke dalam aliran darah. Kajian menunjukkan bahawa pengambilan minyak zaitun boleh meningkatkan sensitiviti insulin dan membantu mengawal paras glukosa darah dengan lebih berkesan.
Selain itu, antioksidan dalam minyak zaitun membantu mengurangkan keradangan sistemik yang sering dikaitkan dengan diabetes Jenis 2. Pengambilan minyak zaitun sebagai sebahagian daripada diet yang sihat boleh membantu mengurangkan risiko komplikasi diabetes dan meningkatkan kawalan metabolik keseluruhan.
Meningkatkan Kesihatan Otak
Kandungan asid oleik dan antioksidan dalam minyak zaitun memainkan peranan penting dalam melindungi sel-sel otak daripada kerosakan oksidatif dan keradangan. Kajian saintifik menunjukkan bahawa pengambilan minyak zaitun secara tetap boleh membantu mengekalkan fungsi kognitif dan memori semasa penuaan.
Komponen bioaktif dalam minyak zaitun juga membantu mengurangkan pembentukan plak beta-amyloid yang dikaitkan dengan penyakit Alzheimer. Pengambilan minyak zaitun sebagai sebahagian daripada diet Mediterranean telah menunjukkan hasil yang positif dalam mengurangkan risiko kemerosotan kognitif dan mengekalkan kesihatan mental jangka panjang.
Mengurangkan Keradangan
Minyak zaitun mengandungi sebatian anti-radang yang kuat, terutamanya oleocanthal, yang bertindak seperti ubat anti-radang bukan steroid (NSAID). Kajian menunjukkan bahawa oleocanthal mempunyai kesan yang serupa dengan ibuprofen dalam mengurangkan keradangan dan melegakan kesakitan.
Pengambilan minyak zaitun secara tetap boleh membantu mengurangkan keradangan kronik dalam badan yang merupakan punca utama pelbagai penyakit degeneratif. Kesan anti-radang ini juga membantu dalam pengurusan penyakit radang sendi dan keadaan keradangan kronik yang lain.
Meningkatkan Kesihatan Kulit
Vitamin E dan antioksidan dalam minyak zaitun bertindak sebagai pelindung semula jadi terhadap kerosakan radikal bebas yang menyebabkan penuaan pramatang kulit. Sebatian polifenol dalam minyak zaitun juga membantu melindungi kulit daripada kerosakan akibat sinaran UV dan tekanan oksidatif.
Penggunaan minyak zaitun secara topikal dan pengambilannya dalam diet boleh membantu mengekalkan kelembapan kulit, meningkatkan keanjalan, dan mengurangkan kedutan. Asid lemak penting dalam minyak zaitun turut membantu menguatkan halangan kulit dan menggalakkan pembaikan sel kulit yang sihat.
Membantu Penurunan Berat Badan
Pengambilan minyak zaitun membantu merangsang pengeluaran hormon kenyang, seperti peptida YY, yang membantu mengawal selera makan dan mengurangkan pengambilan kalori secara keseluruhan. Asid lemak mono tak tepu dalam minyak zaitun juga membantu mengoptimumkan metabolism lemak dan meningkatkan pembakaran kalori.
Kajian menunjukkan bahawa penggantian lemak tepu dengan minyak zaitun dalam diet boleh membantu mengurangkan lemak perut dan meningkatkan komposisi badan secara keseluruhan. Minyak zaitun juga membantu mengekalkan otot semasa proses penurunan berat badan, yang penting untuk metabolism yang sihat.
Meningkatkan Kesihatan Tulang
Minyak zaitun mengandungi vitamin K dan E yang penting untuk metabolisme tulang dan pengekalan ketumpatan mineral tulang. Kajian menunjukkan bahawa pengambilan minyak zaitun secara tetap dikaitkan dengan peningkatan penanda biokimia pembentukan tulang dan pengurangan risiko patah tulang.
Komponen bioaktif dalam minyak zaitun juga membantu meningkatkan penyerapan kalsium dalam usus dan menggalakkan pemineralan tulang. Ini terutamanya penting bagi wanita selepas menopaus dan orang tua yang berisiko tinggi untuk osteoporosis.
Mencegah Kanser
Antioksidan dalam minyak zaitun, terutamanya hidroksitirosin dan oleuropein, memainkan peranan penting dalam melindungi sel-sel daripada kerosakan DNA yang boleh membawa kepada pembentukan sel kanser. Kajian epidemiologi menunjukkan kaitan yang kuat antara pengambilan minyak zaitun yang tinggi dengan pengurangan risiko pelbagai jenis kanser, termasuk kanser payudara dan kolorektal.
Sebatian fenolik dalam minyak zaitun juga mempunyai kesan anti-angiogenik dan pro-apoptotik, yang bermaksud ia boleh membantu menghalang pertumbuhan tumor dan menggalakkan kematian sel kanser. Pengambilan minyak zaitun sebagai sebahagian daripada diet Mediterranean telah dikaitkan dengan kadar kejadian kanser yang lebih rendah dalam populasi Mediterranean.
Meningkatkan Kesihatan Pencernaan
Minyak zaitun membantu merangsang penghasilan enzim pencernaan dan meningkatkan penyerapan nutrien dalam usus kecil. Sifat anti-radangnya juga membantu melindungi lapisan usus daripada keradangan dan kerosakan, yang boleh mengurangkan risiko penyakit radang usus dan sindrom usus bocor.
Pengambilan minyak zaitun secara tetap telah terbukti membantu mengurangkan risiko ulser peptik dan meningkatkan kesihatan mikrobiom usus. Bakteria baik dalam usus boleh menggunakan komponen minyak zaitun untuk menghasilkan metabolit yang bermanfaat untuk kesihatan keseluruhan sistem pencernaan.
Melindungi Fungsi Hati
Minyak zaitun mengandungi sebatian yang membantu melindungi sel-sel hati daripada kerosakan oksidatif dan mengurangkan tekanan pada organ ini. Antioksidan dalam minyak zaitun membantu mengurangkan keradangan hati dan melindungi sel-sel hati daripada kerosakan toksik.
Kajian menunjukkan bahawa pengambilan minyak zaitun boleh membantu mengurangkan penumpukan lemak dalam hati dan meningkatkan fungsi enzim hati. Kesan pelindung ini terutamanya penting bagi mereka yang berisiko mengalami penyakit hati berlemak bukan alkoholik (NAFLD) atau kerosakan hati akibat tekanan oksidatif.
Meningkatkan Sistem Imun
Kandungan antioksidan dan vitamin dalam minyak zaitun memainkan peranan penting dalam mengukuhkan sistem pertahanan badan dengan meningkatkan pengeluaran dan fungsi sel-sel imun. Polifenol dalam minyak zaitun membantu meningkatkan tindak balas imun terhadap patogen sambil mengawal keradangan yang berlebihan.
Pengambilan minyak zaitun secara tetap juga membantu mengekalkan keseimbangan mikrobiom usus yang sihat, yang penting untuk fungsi sistem imun yang optimum. Vitamin E dan sebatian bioaktif lain dalam minyak zaitun turut membantu melindungi sel-sel imun daripada kerosakan oksidatif dan mengekalkan fungsi pertahanan badan yang sihat.
